Bilim Dünyası'nı incelediğinizde bir çok şaşırtıcı olayla karşılaşabilirsiniz. Maalesef bu şaşırtıcı olayların çoğu da hakkı yenmiş, dışlanmış, hatta öldürülmüş gerçek bilim adamlarının başına gelenlerden ve hiç hak etmediği halde ödül alan veya para kazananlardan oluşmaktadır.

Bu kez de böyle bir süreçten, hak ettiği halde ismi duyulmayıp da , işin kaymağını yiyen cambazlardan bahsedeceğiz. Üstelik bu kez bahsedeceğimiz alan günümüzün en popüler alanlarından biri... Fotoğraf...

Fotoğraf’ın icadı; ilk kez 7 Ocak 1839 da, Daguerre isimli bir şahsın Fransız Bilimler Akademisi’ne yaptığı müracaatın kabul edilmesi sonucu tescillenmiştir. Bulunduğu günden itibaren ilgi çeken bu buluş nedeniyle, Daguerre’nin adı bilim adamına çıkmış ve bulduğu zannedilen buluş, yani fotoğraf, Daguerretype ismiyle anılmaya başlamıştır. Tabiî ki gelsin paralar...

BİLİM ADAMI MI, TÜCCAR MI?

Ama ne yazık ki, Daguerre bırakın bilim adamı olmayı, sadece ve sadece iyi bir pazarlamacı ve etik değerleri zayıf iyi bir tüccardan başka bir şey değildir. Aslına bakarsanız fotoğraf denilen buluşun, iki ayağından biri olan fotoğraf makinesini Mo Ti denilen bir Çinli, ilk kez MÖ. 5. yy.da kullanmıştır.

Mo Ti’yi bir kenara bıraksak bile, önemli İslâm bilgini El Heyzem’in, ünlü fizikçiler Kepler ve Newton’un, hatta Da Vinci’nin, Camera Obscura diye isimlendirdikleri bu aleti, yani bizim fotoğraf makinemizi kullandıklarını biliyoruz. 

Fotoğraf denilen buluşun ikinci ayağı ise filmin bulunmasıdır. Yani Camera Obscura’ya koyacağın bir kağıt veya benzeri şey üzerine düşen görüntüyü tespit edip, başkasıyla paylaşmamızı sağlayan buluş.

Böyle bir şey için bir çok bilim adamının aynı anda ama birbirinden habersiz çalıştıklarını biliyoruz. Ama bunlar arasında Daguerre asla yok. Daguerre; o  sıralarda tiyatrolara dekor hazırlayarak para kazanıyor.

FOTOĞRAFI NİEPCE Mİ BULDU?

Buna rağmen Nicophore Niepce diye naif bir adam var. Gerçekten bu konuya kafasını yoran ,düzgün bir bilim adamı. Yaptığı bir çok deney sonucu, gümüş tuzlarını kullanarak evinin penceresinden çektiği bahçesinin görüntüsü, ilk fotoğraf kabul ediliyor. Ancak bu görüntü öyle bir şey ki, çoğaltılamıyor;büyültülemiyor. Bu ilk görüntünün elde edildiği tarihin 1826 olduğu zannediliyor.

Daugerre bir şekilde Niepce’nin böyle bir buluş yaptığını duyuyor ve onunla tanışarak, kandırıyor ve onun ölümünden sonra da (ölümü  1833) oğluyla ortaklık kurup, Fransız Bilimler Akademisi’ne buluşu sunuyor.

Günümüzde artık, Daguerre’nin sadece bir tüccar olduğu, onun üstüne tescil ettirdiği buluşu Niepce’den öğrendiği biliniyor ama bizce hâlâ hak yerini bulmamıştır ve hakkı yenilen  çok önemli bir mucit daha bulunmaktadır;

William Henry Fox Talbot...

BİLDİĞİMİZ ANLAMDA FOTOĞRAF

William Henry Fox Talbot;  aristokrat bir İngiliz. Hem amatör bir bilim adamı, hem de sanatla ilgili. resim yapıyor ve şiirler yazıyor. O da aynı Niepce gibi yıllardır görüntüyü bir kağıdın üzerinde tespit edebileceği bir yöntem arıyor. Amacı doğadaki görüntüleri bir kağıt üzerinde sabitleyerek, resimlerini daha kolay yapabilmek. Bunun yolunu da bulduğunu biliyoruz. Ama Niepce’den önce bulup bulmadığı konusu karanlıkta.

Buna rağmen Daguerre’nin Fransız bilimler Akademisi’nden onay almadan önce, 1835 yılında kağıt üzerine gümüş nitrat sürerek görüntü elde ettiği bir gerçek. Hatta bu buluşunu İngiliz Kraliyet Akademisi’ne sunmayı düşünmüşse de,  daha gelişmiş hale getirmek için beklediğini de biliyoruz.

NEGATİF GÖRÜNTÜ TEKNİĞİNİ TALBOT BULDU

Ama sıkı durmalısınız. Çünkü bugün kullandığımız fotoğraf tekniği (digitallerden öncesini yani filmli dönemi kast ediyorum) tamamen Talbot’un bulduğu “negatif görüntü” tekniğinin devamıdır.

Niepce’nin bulduğu ve Daguerre’nin devam ettirdiği yöntemin ise; bugünkü fotoğraf tekniğiyle alakası yoktur. O yöntemin elde ettiği görüntü sadece bir tanedir, ne çoğaltılabilir, ne de büyültülebilir. Sadece bir kartpostal büyüklüğünde görüntü elde edilebilir.

Son sözü söyleyecek olursak, bugünkü anladığımız fotoğrafı bulan, aslında  William Henry Fox Talbot’dur. Niepce ise görüntüyü ilk defa tespit eden bilim adamıdır. Daguerre’ye gelince sadece tüccardır ve parayı o kazanmıştır.