Modern bilimin kurucuları diye bir liste çıkarırsak Kopernik’i yazmamız gerekir ilk sırada...
Ve sırasıyla Kepler, Newton, Darwin yerlerini alır. Ama bunların içinde en önemli kabul edileni, geniş kitlelerce en çok bilineni tartışmasız Galilei’dir. Yani Pizalı Galileio Galilei…
Galilei, sadece modern bilimin kurucusu olarak değil, ondan da öte bir bilim kahramanı olarak bilinir. Bilinmekle kalmaz takdir edilir; çünkü Papalık tarafında din düşmanı ilan edilerek Engizisyon Mahkemesince ateşe atılma tehdidiyle karşılaşmış, bu tehdide rağmen “Dünya yine de dönüyor!” diyerek bilim adına direnmiştir.

Galilei Gerçeğin Neresinde?

Galilei bu yüzden tartışmasız bir bilim kahramanıdır ama tamamen doğruyu mu söylemiştir, tartışılır...
“Dünya yine de dönüyor!” şeklinde özetlenen kuramı tamamen doğru mudur?
Soru işareti? Daha başka bir şekilde söylersem onun ortaya attıkları gerçeğin neresindedir? Bugün onun söylediklerinin gerçeğin tam kendisi olmadığını biliyoruz. Bunu anlamak için Galilei’nin “Dünya yine de dönüyor!” diye özetlenen tezine bir göz atalım isterseniz.
“Tanrının Oğlu” Ve Dünya Evrenin ve uzayın tariflenmesi Galilei ve Kopernik’ten önce Aristo ve Ptolemius tarafından yapılmıştı. Aristo ve Ptolemius uzayın merkezine dünyayı koymuş, o zaman bilinen 6 gezegen ve güneşi onun etrafına dizmişlerdi. Onlara göre dünya sabit durmakta, güneş ve gezegenler de onun etrafında doğudan batıya doğru dönmekteydiler.
Papalık da haliyle bu teze sarılmıştı. Çünkü “Tanrı’nın Oğlu” dünyada doğduğuna göre arzın merkezinin dünya olması çok doğaldı. Dünya sabit ve diğerlerine göre hâkim şekilde durmalıydı.
O yıllarda, Aristo veya Ptolemius (yaptıkları gözlemlere dayanarak) kendilerini çok haklı görmüş olmalılar. Çünkü sıradan gözlem yapan herkes, dünyayı hareketsiz, güneş dâhil diğer tüm gök cisimlerini gün içinde doğudan batıya doğru hareket eder şeklinde algılar. Ama bunun sadece insanın bir illüzyonel algısı olduğunu, gerçek olmadığını sıradan gözlemciler fark edemeyebilir.

Dünya Dönüyor Ama Ya Güneş?

Galilei gibi sıradan olmayan gözlemciler ise insanın o anki algısıyla gerçeğin tamamen anlaşılamayacağının farkındadırlar. Bu yüzden de başta kendi algıları olmak üzere, doğru diye sunulan her şeyden şüphe ederler.
Galilei “dünya kendi etrafında batıdan doğuya dönüyorsa güneş belli bir ritimle doğudan batıya dönüyor gibi hissedilse de hareketsiz olan güneş hareket ediyormuş gibi algılanabilir” diye düşündü. Ve bunun sonucunda dünyanın sabit değil, kendi etrafında döndüğü yargısına vardı. Ama inanın gerçekte Galilei’yi kahraman yapan bu bulgusu değildi. Çünkü Galilei dünya kendi etrafında dönüyor doğrusuna ulaşmış olsa bile tezinin devamında aslında sabit olan güneştir, dünya onun etrafında dönüyor diyerek bir yanlış yaptı.
Biz bugün güneşin de sabit olmadığı, onun da kendi etrafında ve etrafındaki gök cisimleri ile birlikte Samanyolu galaksisinde döndüğünü biliyoruz. Yani Galilei de tam doğruyu söyleyemedi.

Bilim Kahramanı: Ancak...

Galilei de doğruyu söyleyemediğine göre, niye bilim kahramanı ilan edildi?
Bence onun bilim kahramanı ilan edilmesinden daha önemli olanı, modern bilimin kurucularından olmasıdır. Daha da açık söylersek modern bilimin deneysel yöntemi olan göreceli düşünmeyi, ulaştığı sonuçtan şüphe etmeyi bize öğretmiş olması onu kahraman yapmıştır. Dünya kendi etrafında dönerken biz de onun üzerinde onunla aynı hızla döndüğümüz için dünyayı hareketsiz olarak algılayacağız ve hareketsiz olan güneşi ise bizim dönmemizin ters yönünde dönüyor olarak algılarız, diye düşünmesinden bahsediyorum.

Salt gerçek sonsuzlukta…
Yanlışlar da bizi doğruya taşıyabilir…

Özetlersek… Doğrunun tam kendisine ulaşamamış olsak bile göreceli bakış açısının bilimin temel yöntemi haline getirilmesi insanlığın önünü açmış ve bu yöntemin uygulandığı bilim ve sanat, gerçeğe emin adımlarla yaklaşmamızı sağlamıştır. Ama unutmamalıyız ki salt gerçek sadece sonsuzluktadır… Biz şimdilik sadece ona yaklaşabiliriz. Attığımız her bilimsel adım da bu yolculuğumuzu kısaltır. Galilei bize bu yolda yolculuk etmenin bilgilerini verdiği için bir bilim kahramanıdır. Ama söylediklerinin bir kısmının yanlış olduğunu bugün biliyoruz.
Bilimsel yöntemlerden dışarı çıkmadığımız sürece yanlışlar da bizi doğruya taşıyabilir… “Dünya dönüyor!” d