Yaşadığı tanık olduğu küçük insanlar onun eserlerinde hep ön planda olmuştur. Bu sebeple çok kez eleştiri almıştır. Ama  her seferinde "ben hep ezilen insanlarla, hor görülen insanlarla beraber yaşadım, ben bilmem ki zengin insan nasıl davranır" diyerek kendini savunmuştur. 

1961 yılında yazarın "Devlet Kuşu" eserinden "Avare Mustafa" filmi Memduh Ün tarafından beyaz perdeye aktarılır.  1967 yılında ise Orhan Kemal'in yine aynı eserinden Memduh Ün, bu sefer Zilli Nazife'yi çeker. 
 

Avare Mustafa ile Zilli Nazife filmleri ile ilgili Memduh Ün bir röportajında;
 

"Ben bu kitabı bir de Orhan Kemal ile hiç görüşmeden erkeği kadın yaparak çektim; Zilli Nazife. Avare Mustafa’nın da üç tane arkadaşı var. Zilli Nazife’nin de üç tane arkadaşı var. Avare Mustafa’da erkeği zengin kıza peşkeş çekiyorlar, bunda da Nazife’yi zengin erkeğe peşkeş çekiyorlar.”  der. 

Bu eserden daha da faydalanmak isteyen Memduh Ün, 1980 yılında Türk Sineması'nın Şaban karakteri olan bilinen Kemal Sunal'ı oynatarak filmi bir kez daha beyaz perdeye yansıtır.
 

Bu film Orhan Kemal'in Murtaza adlı eserinden yola çıkılarak 1964 yılında Tunç Başaran ve Orhan Kemal ortaklığıyla senaryolaştırılmıştır. Filmin yönetmenliğini Tunç Başaran üstlenmiştir. Aynı eserden 1986 yılında senaryosunu Işıl Özgentürk'ün yazdığı ve Ali Özgentürk'ün yönettiği "Bekçi" filmi üretilmiştir.

Bir fabrikada bekçilik yaparak yaşamını kazanan Murtaza, üstlerinin söylediklerinin dışına asla çıkmaz, görev tutkusu onu giderek çevresinden koparır, kendine ve yaşananlara giderek yabancılaştırır.

 

Bu filmde, dar gelirli bir yaşam sürerek kendi toplumsal konumundan geriye itilmiş bir kadının mutsuz evliliğini anlatır. Nejat Saydam, El Kızı’ında (1966) boşandıktan sonra kötü yola düşen bir kadınla yıllardır ayrı düştüğü oğlunun öykülerini işler. Bu filmde Türkan Şoray, Ekrem Bora, Cahide Sonku ve Sadettin Erbil oynamaktadır. 

 

Bereketli Topraklar Üzerinde romanı üç köylünün yoksulluktan kurtulmak için Çukurova’da fabrika ve tarım işçisi olarak çalışmak için göç etmelerini ve orada katlanılan güçlükleri, yalın ve açık bir dille anlatır.

 

72. Koğuş filmi iki kez beyaz perdeye aktarılmıştır. Filmin en can alıcı bölümü Kaptan’ın donarak öldüğü sahnedir. Bu sahnenin  72. Koğuş’un yazıldığı gece arasında ilginç bir ilişki vardır.  72. Koğuş’u ele alırken yazarın hikâyeyi sonlandırdığı geceyi Orhan Kemal’in ağzından şöyle aktarır;