Anavarza Antik Kenti tarih içinde çok önemli yer tutan bir değer. Ama sadece Adana veya Türkiye için değil, dünya için çok önemli.

Daha yazımın başında belirtmeliyim ki, bu ifade ettiğim şey, asla sadece kentini seven birinin, onun değerlerini olduğundan önemli bulması değil. Gerçeğin taa kendisi...

Bu kadar iddialı yazdığıma göre de söylediklerimi destekleyecek bulguları da sizlerle paylaşmalıyım.

Örneğin dünyanın bilinen ve bugüne kadar saklanabilmiş en eski tıp ve eczacılık kitabı bu kentte, 2000 yıl önce Anavarza’da yazılmıştır dersem.... Ve bunu yazan Anavarzalı Doktor Dioskorides’in tıp tarihi içindeki yerinin Hipokrat-Galen-Dioskorides üçlemesi içinde olduğunu hatırlatırsam, başka bir şey söylememe gerek var mı?

Artık buranın kendi adına para basan bir baş şehir (Hierapolis) olduğundan bahsetmemin, bölgeyi yöneten Romalı konsüllerin burada ikamet ettiğini anlatmanın bir anlamı kalır mı?

İLK TIP KİTABI MATERNA MEDİCA

Şimdi siz, tamam Dioskorides önemli olabilir ama kitap nerede diye sorabilirsiniz. Öncelikle 3 cilt olan ve içindeki ilaç tariflerinden bazılarının hala kullanıldığı kitabın orjinal ismi; Materna Medica... Bu eserin çok az bulunan tıpkı basımları önemli tıp araştırmacılarında ve koleksiyonerlerde bulunuyor. Aslı ise Viyana’da...

Yazıldığından 300 yıl sonra yapılmış Arapça baskısı ise, Kitab-ül Haşhaşi adıyla Topkapı Müzesi’nde saklanıyor.

Tabi ki antik kent bu kadar önemli olunca, onun vasıtasıyla tarihten günümüze gelen eserler de o kadar önemli ve güzel oluyor. Örneğin Anavarza Mozaiği olarak bilinen ve ören yerinin bekçisinin evi önünde bulunan iki mozaik bunlardan bazıları. Yine aynı yerde bulunan lahitlerden biri, iddia ediyorum ki İskender Lahiti kadar önemli değilse bile, Antakya Müzesi’nde akın akın izleyici çeken lahitten asla daha önemsiz değil.

ZEUGMA KADAR ZENGİN

Bunları yazmamın ise bir sebebi var... Henüz yeterli arkeolojik kazı yapılmayan Anavarza toprağının altında Zeugma gibi zengin bir mozaik hazinesi yattığını biliyorum.

Bu yazımı Turizm ve Kültür Bakanımız Sayın Ömer Çelik’ten bir ricada bulunmak için yazıyorum ve Sayın bakana Anavarza Mozaikleri’nin ve etrafındaki değerli tarihi eserlerin bugünkü durumundan bahsetmek istiyorum.

Mozaikler şu anda çok vahim durumda... Kış boyunca bir karış suyun içinde kaldılar, yağmurlar kesildiğinde gittiğim zaman da gördüm ki mozaikler bozulmuş. Daha önce de bu konuda uyarılar yazmıştım ama, çözüm üretilemedi. Şu an acilen tedavileri yapılmazsa, Anavarza mozaikleri yok olacak.

SAYIN ÖMER ÇELİK’DEN RİCA

Diğer tarihi eserler de aynı mozaiklerin akıbetini taşıyor. Bahsettiğim sanat şaheseri olan o lahitin beşte biri bulunduğu yerde toprağa gömülmüş. Üzerinde Septimus Severus’un (çok önemli Roma İmparatoru) rölyefi olan anıt taş, kırık bir şekilde kenara atılmış. Sütun başları kırık bir şekilde yerde yatıyor.

Sayın Bakanımızın benzer konulara ilgisini biliyorum. 

Acaba bugünlerde Adana’ya gelirse eğer, bir kaç saatini ayırıp Anavarza’yı görür mü? Adana’ya gelmiyor veya gelse bile vakit ayıramıyorsa, direktif verip, bu değerli mozaikleri korumaya aldırabilir mi?

Adanalı adına rica ediyorum.