Cinémathèque Française (yani Sinematek Fransa) Henri Langlois, Georges Franju ve Jean Mitry tarafından ilk kez Paris’te kurulduğundan beri, ardından gelen tüm Sinematek'lerle birlikte sanat sinemasını kitlelere ulaştıran kurumlar olarak anılıyorlar. Başlangıçta on olan film sayısı 1970’lerin başında altmış bine ulaştı. Langlois bir arşivciden öte, bozulma tehlikesi altında olan bir çok filmi yenilemekle de ilgilendi ve bunları gösterime sundu. Filmlerin yanında, kamera, projeksiyon makinesi, kostüm ve seçkin gösterim programlarının muhafazasına da yardımcı oldu. Langlois ve arkadaşları, aralarında Chaplin’in “Büyük Diktatör” filmine ait makaraların da bulunduğu pek çok filmi, II. Dünya Savaşı döneminde Fransa’nın Nazi işgali altında olması dolayısıyla karşı karşıya kaldığı yok edilme tehlikesine karşı korudu. Cinémathèque Françaisei 1960’lar Fransız sinemasını, özellikle aralarında François Truffaut, Jean-Luc Godard, Jacques Rivette, Claude Chabrol ve Alain Resnais’in de bulunduğu Fransız Yeni Dalgası yönetmenleri ile onların takipçilerini önemli ölçüde etkiledi. Bu sinemacıların bazıları, çoğunlukla kalabalık gösterimlerde sıranın en önünde yer aldıklarından, “les enfants de la cinémathèque” (sinematek çocukları) olarak anılırlar. Ticari filmlerden yer bulamadığı için sinema salonlarında gösterime giremeyen; ama seyrettikten sonra üzerinde uzun süre tartışılabilecek ögelere sahip, estetik birikimle donatılmış filmlerin izlendiği alanlar olarak görülüyorlar. Ayrıca sinema izleme kültürünün gelişmesini sağlayarak, nitelikli filmlerin izleyici sayısını artırmayı hedefliyorlar. Daha da önemlisi Sinematekler aynı zamanda sinema okulları da olmuşlar. Bir çok önemli sinemacı bu okulların koltuklarından bilgi aldıklarını bildiriyor. Türkiye’de Sinematek ilk kez 1960 yılında Onat Kutlar tarafından İstanbul’da kurulmuş. 1980 darbesinde kapatılana kadar da önemli etkinliklere imza atmış.

 

Adana ise Türkiye’nin önemli film festivallerinden birini yapan, önemli bir sinema şehri. Başta Yılmaz Güney olmak üzere Abidin Dino, Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Şahin Kaygun veya Ali Özgentürk gibi Türk Sineması’nın devleri Adanalı. Bu isimlerin yekununu isterseniz eğer bu sayfaya sığmayacak kadar çok. Ülkemizdeki 2 sinema müzesinden biri Adana’da, diğeri de İstanbul’da. Bir de 1970’li yıllarda Adana Sinematek’in kurulması için başarıya ulaşamamış çabaların olduğu bilgisi var.

 

 

Ve bu düş 3 yıl önce gerçekleşti... Sinematek Adana kuruldu. Sanat sinemasının yüceltilmesi anlamında ilk yorumlamalı izlenceler Altın Oran Atölyelerinde başlamıştı. Altın Oran bu çalışmasının ilgi görmesinden cesaret alarak; Adana Sanayi Odası'nın katkısıyla Sinematek Adana’yı kurdu. 24 Nisan  2012’de yapılan ve 'Eylül' filminin ödüllü yönetmeni Cemil Ağacıkoğlu’nun misafir edildiği ilk etkinlikte resmiyet kazandı. Değerli yönetmen Ali Özgentürk bu kuruluşa destek verdiğini açıklayarak, bir çok değerli üretimini Sinematek Adana’ya ve Sinema Müzesi’ne bağışladı.

 

Kuruluşun yönetiminde ise Prof. Dr. Murat Ali Hersekli, Edip Kuzey Akten ve Erhan Yelekçi bulunmakta... S. Haluk Uygur ise fikrin babası ve danışmanı. Sinematek ilk yılını Adana Sanayi Odası'nın salonunda tamamladı. Son iki yıldır şahane bir salon ve leziz ikramlar sunan Başkent Üniversitesi Hastanesi en büyük destekçisi.

 

 

Önemli sinema eleştirmeni ve Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi İletişim Tasarımı Bölümü öğretim görevlisi Aslı Selçuk'un katılımıyla 3. yaşını kutlayan Sinematek Adana, Selçuk ile birlikte 11 ayrı yönetmenin kısa filmlerinden oluşan 11'09"01, September 11 isimli filmi izledi ve inceledi.

 

 

Sinematek Adana'nın olarak hedefi sanat filmlerinin veya dünya klasikleri içerisine girmiş büyük filmlerin, eğitime de katkı verecek tartışma ortamı içinde izlenmesi ve sinema kültürünün yükselmesi. Her ayın son Cuma akşamı Başkent Üniversitesi Kışla Yerleşkesi'nde yapılan gösterimler ücretsiz ve herkese açık. Bununla birlikte Altın Oran Düşünce ve Sanat Platformu, düzenlediği çeşitli atölyelerle sinema üzerine çalışmalar yapmayı sürdürüyor.

 

Sinematek Adana’yı ve etkinliklerini facebook üzerinden de (https://www.facebook.com/SinematekAdana) takip edebilirsiniz.

 

 

 

 

•••<< Ars Longa, Vita Brevis >>•••