Belediye seçimlerinin yeni bittiği şu günlerde, sizlerle geçmişin soluk fotoğraflarına bakarak Adana Belediye binaları ile ilgili bilgileri paylaşmak istedim.

Öncelikle şunu söylemeliyim ki 1870 li yıllara kadar Adana’da bir belediye yoktu. Kent de çamur içinde ve bakımsızdı. Kentin suyunu temin etmek, kimsesizlerin karnını doyurmak gibi hizmetleri çeşitli amaçlarla kurulan vakıflar üstlenirdi.


İHTİSAP AĞALARI

1870 yılından biraz evvel valiliğe bağlı olarak “Muhtesiplik” ismiyle kurulan kurum vakıfların bu işlerini devraldı. Bu görevi yapan kişiye de “İhtisap Ağası” ismi verildi.
Muhtesip halk ile hükümet arasındaki ilişkiyi kuran kişi anlamına gelmekle birlikte, Osmanlı’da esnaf ve pazarcının fiyatlarını ve koşullarını denetleyen kişi, yani zabıta anlamında kullanılmaktaydı. İhtisap Ağa’sı ise zabıta komseri anlamına gelmekteydi.


İLK BELEDİYE BAŞKANI; GÖZLÜKLÜ SÜLEYMAN EFENDİ



Bugünkü anlamda ilk belediye ise 1870 yılında kuruldu. Adana’nın ilk belediye başkanı da Gözlüklü Süleyman Efendi’dir, onu Bezdikyan Kirkor ve Sinyor Artin takip etmiştir.
Bunlar İhtisap Ağalarının dışında bir iş yapmadılarsa da Şehir Emiri (Şehr-i Emin) adıyla yani Belediye Başkanı olarak görev yaptılar. Zannederim belediye binası olarak da o zamanki valiliğin içinde (Şimdiki Seyhan Kaymakamlığı) bir yeri kullandılar. Fotoğrafta bu binayı görmektesiniz.


TERS KAPIDAKİ BELEDİYE


Cumhuriyetle birlikte belediyenin hem temsili hem de fonksiyonel olarak önemi arttı. Seçimle gelen belediye başkanları vali kadar önemli olmaya başladılar. Dolayısıyla Adana Belediyesi o zamanki ismi Ters Kapı olan Küçüksaat Meydanı’ndaki 2 katlı binanın üst katına yerleşti. Aşağıdaki fotoğrafımızda bu binayı görmektesiniz.

1930 dan sonra çekildiğini zannettiğim fotoğrafta belediye altındaki Ömer Lütfi isimli bir şahsa ait Bizim Lokanta’ya ve belediye önünde duran arabanın 127 olan plaka numarasına dikkatinizi çekerim.


HALKEVİ BELEDİYE OLDU


Belediye bir müddet burada hizmet ürettikten sonra, Adana Halkevi olarak yapılan binaya taşınmıştır. Bu taşınmanın Halkevleri’nin kapatılıp, mal varlıklarının belediyelere devredilmesi kararının çıktığı 11 Ağustos 1951 tarihinden hemen sonra olması gerekir. O zamanki ismi Asfalt Cadde olan Atatürk Caddesi’nin üzerindeki bu bina hala Adana Büyükşehir Belediyesi olarak hizmetine devam etmektedir.

Kısacası Adana’nın 1870 yılında başlayan belediyecilik macerası bu güne kadar 3 binada süre gelmiştir. Günümüzde bu binalardan ikincisi Küçüksaat Meydanı’nın , 5 Ocak Meydanı’na dönüştürülmesi sırasında maalesef yıkılmıştır.


NUREDDİN ÇELMEOĞLU'NDAN KATKI


Adana Belediyesi Vilayet binasından K.Saat'deki (o zamanki ismi Terskapı) yerine gitmeden önce, bir dönem de Taşköprünün batı ayağında, muhtemelen şimdiki Çiftçi Birliği civarında ,iki katlı ,o zamana göre büyükçe bir binada da hizmet verdi...