Taşköprü ve İkizi

Yıllar önceydi… Adana’nın Taşköprü’sü için “Dünyanın hala kullanılan en eski köprüsü.” demiştim. Çünkü gezip gördüğüm veya araştırıp okuduğum yerlerde bizim köprüden daha eskisine rastlamamıştım. Ancak içimde bir kuşku yoktu desem yalan olur. “Hadi bir yerde eski bir köprü daha varsa?”

İkinci Bir Taşköprü

Bu kuşku nedeniyle her gittiğim yerde, her okuduğum şeyde Taşköprü’nün yaşıtı köprüleri aradım. Daha eskisini hala bulamadım ama ikizini buldum.Ama ikiz deyince gerçekten ikiz. Hem yaşı aynı, hem de fiziki olarak tıpa tıp birbirine benziyor. Tek fark dışarıdaki kardeş bakımlı ve ilgi çekici, bizdeki bakımsız ve kadersiz...Hadi hep beraber Taşköprü’nün kardeşi  bu köprüyü ziyaret edip, Taşköprü’müzle karşılaştıralım. Belki  bir ışık yanar ve biz de köprümüze hak ettiği değeri verebiliriz.

Seyhan’ı da, Guadaquivir’i de Bir Taşköprü Süslüyor

Ona Cordoba’da Roma Köprüsü diyorlar…  Cordoba biliyorsunuz İspanya’da bir Endülüs şehri. Nüfusu 300 bin civarında olan bu şehrin tam ortasından bir nehir geçiyor. Bizim Seyhan’a benzer şekilde süslüyor Guadaquivir nehri Cordoba’yı…Cordoba’nın köprüsü de Taşköprü gibi Hadrianus döneminde yapılmış. Yani MS 1. Yüzyıl… Cordoba’da 20. yüzyılın başına kadar başka köprü yokmuş, sadece Roma Köprüsü ile karşıya geçilmiş… Kaderimiz nasıl da aynı değil mi?

Cordoba’da Köprü Kapısı Duruyor... Biz de Kale Kapısı’na ne oldu ?

Her İkisi de 330 Metre

Cordoba’nın köprüsü 16 ayağa sahip ve yaklaşık 330 metre… Bizim ki biliyorsunuz  günümüzde 14 ayaklı  ve 330 metre…(Ancak aslında 21 ayaklı olduğunu biliyoruz. 7 ayak ise Abidinpaşa Caddesi’nin altında)  Cordoba köprüsünün iki tarafında da birer küçük meydan var. Asıl şehre bakan taraftaki meydanda “Köprü Kapısı” anlamına gelen “Puerte del Puente” bulunuyor… Biliyorsunuz bir zamanlar bizim köprünün de “Kale Kapısı” denilen bir kapısı varmış, kenti işgal eden Mısırlı İbrahim Paşa tarafından 1840 yılında yıkılmış. Cordoba köprüsünün diğer kenarındaki meydanda da, kale kalıntısı bir kule var. Kule şimdi müze olarak kullanılıyor. Kalenin geri kalan kısmı ise yıkılmış.Yukarıda yazmıştım, Adana Kalesi de 1840’ da Halil İbrahim Paşa tarafından yıktırılmış.

Auxsentios’un İkinci Köprüsü

Bir tarafta yıllar sonra yeniden yapıldığı belli olan Köprü  Kapısı (Puerte del Puente), diğer tarafta müze haline getirilmiş kule… Arada ise aynı bizimki gibi 2006 yılında restore edilmiş köprü… Restore edildikten sonra sadece yaya trafiğine açık bırakılması da bizim Taşköprü’ye birebir benziyor. Biz Taşköprü’nün  mimarı Auxsentios’un Roma’da başka bir yerde daha köprümüzün benzeri bir köprü yaptığı bilgisine sahibiz. Bence bu köprü Cordoba’daki Roma Köprüsü’dür.

Cordoba’daki Mavra

Cordoba Köprüsü civarında tarihi su değirmenleri ve çevredeki bahçeleri sulamak için kullanılan, su dolapları da dikkati çekiyor. Elli yıl öncesi Taşköprü fotoğraflarına bakınca Adanalı’nın “Mavra” dediği şeylerin de bu su dolaplarıyla aynı görevi gördüğünü anlıyoruz. 

Turist, Kentlinin Uğradığı Yerleri Gezer

Ancak iki köprünün bugünkü hallerinde benzemeyen bir şeyler de var… O köprünün üzeri ağzına kadar turist dolu, bizimki ise işportacı ve satıcı... Cordobalılar köprüden para kazanıyor, biz sadece övünüyoruz.Benzemeyen başka bir şey ise; Cordoba Köprüsü’nün üzerindeki aziz heykeli. Saint Rafael’e ait olan bu heykel 1651 yılında oraya konmuş. Cordobalılar Rafael’in şehrin koruyucu azizi olduğuna inanıyorlar. Günümüzde de Cordobalılar ile birlikte birçok turist onun heykeline mum bırakıyor. Belki de… Hayır hayır! Belki de değil eminim… Cordobalıların mum dikmek için bile olsa köprüye gelmeleri, yöneticiler tarafından köprünün bakımlı kılınmasına neden oluyor. Çünkü seçim denilen bir mekanizma var… Ve unutmamalıyız ki turist bir kente geldiğinde  sadece kentlinin uğradığı yerleri ziyaret eder.